Voel jij je wel eens verveeld? Vastgelopen in de sleur van alledag met niets te doen? Misschien heb je zelfs overwogen om een nieuwe hobby op te pakken om zo je leven wat meer pit te geven. Nou, het blijkt dat je niet de enige bent. Dieren kunnen zich ook vervelen, en net als wij hebben ze soms veranderingen in hun omgeving nodig om mentaal en fysiek gezond te blijven. Zeker als veel mensen weer naar hun werk gaan, in plaats van thuis te werken of na de vakantieperiode, ligt verveling bij onze huisdieren op de loer.
Verveling wordt vaak onderschat als een probleem voor dieren. Maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het ernstige gevolgen kan hebben: van een slechte lichamelijke gezondheid tot gedragsproblemen. Verveling wordt zelfs in verband gebracht met ernstige welzijnsproblemen bij dieren in gevangenschap, zoals zelfbeschadiging en stereotiep gedrag. Stereotiep gedrag is repetitief gedrag zonder doel of functie wat een dier laat zien als het stress heeft, vaak omdat het zijn eigen soort-specifieke gedrag niet kan uitvoeren. Een bekend voorbeeld is het eindeloos op dezelfde manier ‘ijsberen’, wat dieren in een dierentuin laten zien als hun verblijf te klein of te saai is.
Er is een aantal manieren om te zien of jouw huisdier zich verveelt. Begin eens met het observeren van zijn of haar gedrag. Als hij of zij lusteloos is, minder speelt of meer slaapt dan normaal, is het mogelijk dat je huisdier zich verveelt. Ook destructief of ander ‘slecht’ gedrag kan duiden op verveling: denk hierbij aan het slopen van meubels, de plantenbak uitgraven of plassen op plekken die niet aangeleerd zijn.
Wat kun je doen om te voorkomen dat je dierenvrienden zich vervelen? De sleutel is om hen verrijking aan te bieden, wat eigenlijk alles is dat hun natuurlijke gedrag stimuleert . Dit bevordert het mentale en fysieke welbevinden. Verrijking kan zo simpel zijn als nieuw speelgoed of zo complex als een hele nieuwe omgeving.
Er zijn eindeloos veel mogelijkheden voor verrijking, en de beste manier om erachter te komen wat voor jouw dier werkt, is door te denken zoals zij. Bedenk welk natuurlijk gedrag ze zouden vertonen als ze in het wild zouden leven, en probeer dat gedrag op een veilige en gepaste manier na te bootsen. Let hierbij dus wel op het aanbieden van een geschikt alternatief: als jouw hond of kat graag jaagt, is voor hen een apporteer of jachtspeeltje heel geschikt, en niet het daadwerkelijk achternajagen van wilde dieren of het vangen van tuinvogels.
Verrijking is belangrijk voor alle dieren. De volgende tips kunnen helpen bij het voorkomen van verveling:
Hond
· Het aanbieden van voldoende en afwisselend speelgoed.
· Het aanbieden van voerspelletjes, zoals een Kong, voerbal of voerpuzzel/mat.
· Schrijf je met je hond in voor een leuke hondensport of -activiteit bij de hondenschool. Dit zorgt voor zowel mentale als fysieke uitdaging bij je hond.
· Doe thuis of tijdens de wandeling zoekspelletjes of ander hersenwerk. Hersenwerk zorgt voor mentale uitdaging en een mentaal voldane hond is een tevreden hond.
· Het aanbieden van voldoende kauwmateriaal. Kauwen is belangrijk voor een hond. Tijdens het kauwen maakt een hond stofjes (o.a. endorfinen) aan die zorgen voor een kalmerend en prettig gevoel. Bijkomend voordeel: het is ook nog eens goed voor het gebit!
Houd het uiteraard wel veilig. Laat je hond nooit alleen met een stuk speelgoed, omdat ze delen kunnen slopen en/of opeten. Dit geldt ook voor kauwbotten, omdat honden kunnen stikken in het laatste kleine deel van een opgekauwd bot. Of koop een kluifhouder: dit is een speciale houder waarin de kluif bevestigd kan worden zodat het laatste stukje van het bot niet in de keel vast kan komen te zitten.
Kat
· Het aanbieden van voldoende en afwisselend speelgoed.
· Het aanbieden van voerspelletjes, zoals een voerbal of voerpuzzel, of verstop brokjes door het huis.
· Creëer een stimulerende omgeving voor je kat met veel schuilplaatsen, ligplekken en krabpalen.
· Leg een kleedje voor het raam en creëer zo een ligplek waar je kat naar buiten kan kijken.
Konijn/knaagdier
· Het aanbieden van voldoende en afwisselend speelgoed.
Kies voor speelgoed dat speciaal is ontworpen voor konijnen en knaagdieren.
Goede opties zijn kauwspeelgoed, of tunnels waarin ze zich kunnen verstoppen die ook geschikt zijn om op te kauwen.
· Geef ze voldoende tijd om uit hun kooi te komen om te verkennen en te spelen.
· Biedt altijd kwalitatief goed hooi en groenten (wortels, andijvie, witlof) aan. In het wild zijn konijnen en knaagdieren een groot gedeelte van de dag bezig met foerageren (naar eten zoeken).
Goed, kwalitatief hooi ruikt naar hooi en kruiden en is niet muffig of vochtig.
Vogels
Veel vogels vervelen zich omdat ze onvoldoende speelgoed of bewegingsvrijheid hebben. Denk bij preventie van verveling bij vogels aan:
· Vogels zijn hele sociale dieren en houden van contact. Praat dus tegen ze, raak ze aan (uiteraard alleen als ze dat prettig vinden) en zorg dat je vogel zich vertrouwd voelt bij je.
· Kies een ruime kooi, een vogel heeft bewegingsruimte nodig.
· Laat - als het even kan - je vogel regelmatig uit de kooi.
· Zorg dat er wat te doen is in de kooi voor je vogel. Wissel eventueel de speeltjes in de kooi af, zodat je vogel telkens wat anders te doen heeft.
Voor sommige vogels is het erg spannend als er opeens iets anders in de kooi hangt. Dan zal het even duren voordat je vogel ook daadwerkelijk naar het speeltje toe durft te gaan.
· Creëer voedselverrijking: verstop trosgierst bijvoorbeeld in een wc-rolletje en hang dit op in de kooi.
· In de natuur leven veel vogels tussen planten. Met planten in de kooi zal je vogel zich minder snel vervelen. Kies uiteraard wel voor niet-giftige planten.
· Hang een vogelbad op of zet dit neer. Veel vogels houden ervan om in bad gaan.